اختلاف نظر بر سر مفاد بیانیه ژنو درباره سوریه

آینده بشار اسد رئیس جمهور سوریه و بیانیه پایانی نشست گروه تماس در ژنو، به مساله مورد اختلاف میان قدرت‌های بزرگ تبدیل شده است. در حالی که برخی از قدرت‌های جهانی می‌گویند برپایه این بیانیه که دعوت به تشکیل دولت انتقالی در سوریه کرده، بشار اسد باید از قدرت کنار برود، برخی دیگر تاکید می‌کنند که این بیانیه هیچ سخنی در این باره به میان نیاورده و نباید طرحی از خارج بر سوری‌ها تحمیل شود در همین حال معترضان نسبت به نتایج نشست ژنو ابراز تردید کرده و آن را شکست خورده دانستند. وزیران امور خارجه آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه ترکیه، قطر و کویت در نشست ژنو حضور داشتند. بان گی مون دبیرکل سازمان ملل متحد، نبیل العربی دبیرکل اتحادیه عرب و رابرت مود رئیس ناظران سازمان ملل در سوریه، و کا‌ترین اشتون نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی دیگر شخصیت‌های حاضر در نشست ژنو بودند. بیانیه پایانی این نشست دعوت به تشکیل دولت انتقالی در سوریه و پایبندی طرف‌های درگیر به طرح صلح کوفی عنان کرده است. اختلاف قدرت‌های جهانی لوران فبیوس وزیر امور خارجه فرانسه یکشنبه گفت که بیانیه پایانی نشت ژنو به صورت تلویحی از ضرورت کناره گیری بشار اسد از قدرت سخن گفته است. به گزارش خبرگزاری رویترز، هنگامی که از فبیوس درباره موضع متفاوت روسیه و چین درباره آینده اسد پرسیده شد گفت: «حتی اگر بر خلاف این نظر را مطرح کنند، اما متن بیانیه که از بر برپایی دولت انتفالی با اختیارات کامل سخن گفته است، به این معنی است که بشار اسد در آن حضور نخواهد داشت چرا که شخصیت‌های مورد توافق همه در عضو این دولت خواهند بود.» فبیوس که شبکه تلویزیونی ت. اف۱ گفت‌و‌گو می‌کرد افزود: «مخالفان هیچگاه با حضور بشار اسد در دولت انتقالی موافقت نخواهند کرد و این به معنی ضرورت کناره گیری او از قدرت است.» سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه شنبه پس از نشست ژنو به خبرنگاران گفته بود که بیانیه نشست ژنو به هیچ وجه بر ضرورت کناره گیری بشار اسد اشاره‌ای ندارد زیرا هیچ پیش شرطی در خصوص کنار گذاشتن هیچ گروهی از دولت وحدت ملی پیشنهادی، وجود ندارد. وزیر امور خارجه فرانسه افزود که هفته آینده نشستی در پاریس با حضور بیش از صد شخصیت با هدف تشکیل «جبهه‌ای واحد» از همه طیف‌های اپوزیسیون برای کمک به اجرای طرح کوفی عنان برگزار خوهد شد. این نشست در ادامه سلسله نشست‌های «دوستان مردم سوریه» برگزار می‌شود. روسیه و چین با شرکت در این نشست موافقت نکرده‌اند. فرانسه درکنار کشورهای غربی و برخی از کشورهای عربی، از ماه‌ها پیش در تلاشند تا فشار را بر نظام بشار اسد افزایش دهند. این کشور‌ها سعی دارند با روسیه که همچنان از نظام بشار اسد حمایت می‌کند، به راه حلی میانه به منظور صدور قطعنامه‌ای با شدت بیشتر در شورای امنیت سازمان ملل متحد و سیر در راه تحول سیاسی در سوریه، دست یابند. روسیه و چین تا کنون دو قطعنامه محکومیت نظام بشار اسد را که کشورهای غربی پیش نویس آن را به شورای امنیت ارائه داده‌اند، وتو کرده‌اند. وزیر امور خارجه فرانسه در ادامه مصاحبه خود گفت: «چنانچه تصمیم‌هایی که در ژنو گرفتیم کافی نباشد، خواستار پناه بردن به فصل هفتم منشور سازمان ملل خواهیم شد.» اپوزیسیون: بیانیه ژنو مبهم است بسمه القضمانی سخنگوی شورای ملی سوریه که از طیف‌های گسترده‌ای از اپوزیسیون این کشور تشکیل شده، بیانیه پایانی نشست ژنور را با وجود «داشتن نقاط مثبت»، «بسیار مبهم» توصیف کرد. القضمانی در مصاحبه تلفنی با خبرگزاری فرانسه گفت: «به نظر می‌رسد نکات مثبتی در بیانیه نشست ژنو وجود داشته باشد اما این بیانیه همچنان بسیار مبهم است.» او تاکید کرد که این بیانیه هیچ ضمانت اجرایی ندارد و ابزارهایی برای اجرای آن هم پیش بینی نشده است. در همین حال برهان غلیون رئیس پیشین شورای ملی سوریه، نشست ژنو را «مسخره» توصیف کرد که به گفته او در آن اعضای شورای امنیت «به خواسته‌های روسیه تن دادند و از وظیفه خود در مقابل مردم سوریه عدول کرده و آنها در برابر جلاد تنها گداشتند.» اتحادیه کمیته‌های محلی هماهنگی اعتراض‌ها در سوریه هم نسشت ژنو را «حلقه‌ای جدید از زنجیره شکست‌های بین المللی» توصیف کرد. این اتحادیه، بیانیه نشست ژنو را متناسب با خواست رهبران روسیه و فرصتی برای ادامه کشتار توسط نظام سوریه توصیف کرده است. در تحولات میدانی، دیده‌بان حقوق بشر سوریه از ادامه درگیری‌ها در این کشور میان نیروهای دولتی و مخالفان خبر داده است. عمده این درگیری‌ها در حومه دمشق روی داده است.