تظاهرات 25 بهمن

بازداشت گسترده راه پیمایان ۲۵ بهمن
جرس/سپهر سعادت
بازداشت شمار زیادی از شهروندان معترض بارز‌ترین مشخصه وقایع ۲۵ بهمن امسال بود. گویی هدف گذاری هدایت کنندگان نیروهای سرکوبگر بر روی شناسایی و دستگیری مردمی قرار گرفته بود که با وجود حاکم شدن فضایی رعب آور و امنیتی در تهران شجاعت به خرج داده و پس از گذشت چندین ماه از فراخوان قبلی، دوباره به خیابان آمده بودند. با توجه به اخبار رسیده و گزارش‌های ارسالی در خوش بینانه‌ترین حالت حداقل تعداد بازداشت شدگان چهار صد نفر تخمین زده می‌شود.
بنابر گزارش منابع خبری «جرس» از تهران، سازوبرگ و تعداد نیروهای امنیتی در خیابان‌ها بسیار بیشتر از روزهای اعتراضی پیشین بود. این تعداد نیرو که مجهز به انواع و اقسام ابزار آلات سرکوب و جنگ خیابانی بودند برای مقابله با تظاهراتی میلیونی در نظر گرفته شده بود. آن‌ها در این روز تمام خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های شهر را پوشش داده بودند. بر پایه گزارش یک منبع خبری جرس، حوالی ساعت ۱۴ نیروهای امنیتی از محل‌هایی که پیش از آن برای آنکه زیاد در چشم نباشند و ساختمان‌هایی که محل تجمعشان بود خارج شده و در جای جای نقاط محل برگزاری راهپیمایی و خیابان‌های اطراف و همچنین دیگر نقاط حساس شهر مستقر شدند.
در مسیر راهپیمایی و به خصوص از میدان فردوسی به سمت میدان آزادی دوربین‌های فیلمبرداری برای ثبت چهره مردم که بر روی سه پایه ثابت کاشته شده بودند به چشم می‌آمدند. برخی ساختمان‌های بلند حدفاصل میدان فردوسی تا میدان آزادی نیز محل استقرار نیروهایی بود که به وسیله دوربین سعی در رصد مردم داشتند و در چهار راه ولیعصر نیز جوانی با در دست داشتن دوربین حرفه‌ای از عابرانی که منتظر سبز شدن چراغ برای عبور از چهار راه بودند فیلم می‌گرفت.
گزارشهای رسیده به جرس همچنین حاکی از این بود که درگیری‌های پراکنده و آغاز بازداشت‌هایی که جو خیابان‌ها را ملتهب کرد از ساعت ۱۸ به بعد و با نزدیک شدن به تاریکی هوا شکل گرفت. نیروهای پرتعداد لباس شخصی از هر سن و با هر تیپ و پوشش ظاهری که در لابه لای مردم در حرکت بودند با شگردهای مختلف سعی در شناسایی معترضان از میان عابران و دستگیری آن‌ها داشتند. برخی لباس شخصی‌های جوان، ظاهری آراسته‌تر از حد معمول داشته‌اند که تنها در زمانی که اقدام به بازداشت یکی از شهروندان می‌کردند مشخص می‌شد جزو نیروهای امنیتی هستند. وظیفه لباس شخصی‌ها گوش دادن به صحبت‌های مردم با یکدیگر و یا تحریکشان به منظور ابراز واکنش بود تا از این طریق بتوانند معترضین را شناسایی و دستگیر کنند. آن‌ها بدون آنکه مخاطب خود را مشخص کنند در کنار مردم زمزمه می‌کرده‌اند که این‌ها سلطنت طلب‌ها و منافقین هستند. گاهی اوقات به برخی نگاه می‌کردند و بی‌آنکه کاری به کارش داشته باشند می‌گفتند مشکوک است یا آنکه اگر توقفی در حرکت جمعیت صورت می‌گرفت برای تحریک مردم می‌گفتند «اوه اوه شروع شد، شلوغ شد، راهپیمایی شروع شد» تا از طریق واکنش مردم از میان آن‌ها معترضین را شناسایی کنند.
یک شاهد عینی به «جرس» می‌گوید: «در میدان انقلاب تعدادی کفن پوش حامی حکومت ایستاده بودند. در ابتدای خیابان جمالزاده شمالی ون سفید رنگی مجهز به قفس پارک بود که بازداشت برخی از معترضین و هدایت آن‌ها به سمت این ماشین موجب درگیری میان نیروهای امنیتی و مردم شد.» بر طبق مشاهدات برخی شهروندان به نظر می‌رسد ماموران با‌‌ همان روش گوش دادن به گفت‌و‌گوی مردم با یکدیگر به مادر و پسری مشکوک شده و سعی داشتند یکی از آن‌ها را بازداشت کنند: «همزمان نزدیک به بیست مامور با لباس شخصی و لباس فرم به سمت این دو هجوم برده و پسر را کشان کشان به سمت اتومبیل قفس دار می‌بردند. در اینجا مادر این فرد شروع به فریاد زدن و درخواست کمک از مردم کرد. واقعا ضجه‌های این مادر برای رهایی فرزندش از دست ماموران دردناک بود. ابتدا مردم جمع شدند و نظاره گر ماجرا بودند تا زمانی که فرد بازداشتی به دم ماشین رسید و از سوار شدن بر آن امتناع کرد. در این حال فریادهای مادرش ادامه داشت تا اینکه مردم به سمت ماشین حمله کردند. ماموران با فریاد نایستید و حرکت کن سعی در پراکنده کرده مردم داشتند اما با برخی شعار‌ها نظیر مرگ بر دیکتاتور درگیری آغاز شد و ماموران با استفاده از باتوم و گاز اشک آور مردم را پراکنده کردند. در ابتدا مادر فرد بازداشتی دستگیر نشد اما با ادامه فریادهای وی او را نیز سوار ماشین کردند.»
به گفته شاهدان عینی اکثر درگیری‌ها از این منطقه به سمت میدان آزادی و در حالی که هوا کاملا تاریک شده بود روی داده است. بیشتر درگیری‌ها منجر به بازداشت شهروندان می‌شد به گونه‌ای که اگر فردی در جریان درگیری مورد اصابت باتوم از سوی ماموران قرار می‌گرفت به هیچ عنوان نمی‌گذاشتند از منطقه خارج شود و بازداشتش می‌کردند. به گفته برخی منابع خبری جرس، آنچه که باعث شد ابتکار عمل مردم در مقابله با نیروهای امنیتی گرفته شود این نکته بود که به دلیل حضور سنگین نیروهای لباس شخصی در بین جمعیت کسی نمی‌توانسته مطمئن باشد فردی که در کنارش ایستاده لباس شخصی است و یا جزو مردم معترض است.