مقاله از اقای علی ضرابی

تونس پیشگام نهضت ملی افریقا و خاورمیانه

درباره تونس که موتور جنبش آزادیخواهانه افریقا و خاورمیانه را به حرکت درآورده بیشتر بدانیم

میدانستم که فرزانه دانشمند و پژوهشگر ارجمند اردشیر لطفعلیان در سالهای قبل از انقلاب مقام شامخی در سفارت ایران در تونس داشت به همین جهت از ایشان خواستم تا حدودی مرا از این تونسی که مردم آرام و صلح جوی آن یک مرتبه به حرکت در آمدند و تیشه بر بنیاد ظلم و ستم دیکتاتور فرود آوردند و اینکه این کشور در چه وضع جغرافیایی و تاریخی قرار دارد.، اطلاعات مختصری را در حدود گنجایش اين مقاله در اختیار من بگذارند. با تشکر از بذل لطف ایشان : تونس به گفته ایشان کشوری است که از غرب به الجزایرو از جنوب شرقی به لیبی و از شمال به دریای مدیترانه محدود میشود و مساحت آن حدود 64000 هزارمایل مربع میباشد . جمعیت آن در حال حاضر ، حدود یازده میلیون نفر استد. این مطلب برای خوانندگان باید روشن باشد که قبل از استقلال ، این کشور و الجزایر که مدتها تحت الحمایه فرانسه بودند ، مغرب نامیده میشد . پس از استقلال به همت دو مرد مبارز و میهن خواه ، حبیب بورقیبه و بن بلا مغرب به دو بخش تقسیم شد. تونس استقلال یافت و مردم حبیب بورقیبه را به پاس خدمات او در امر به استقلال رسانیدن تونس به ریاست جمهوری برگزیدند.

حرکت های استقلال طلبانه ملل شرق و بیداری مردم این کشورها با الهام سیاستمداران تیزهوش آنها از جنبش ازادیخواهانه ملت ایران و ملی شدن صنعت نفت و اخراج انگلیس ها به وسیله زنده یاد دکترمصدق شروع شد. تأثیر قیام ملی دولت و ملت ایران نه تنها مردم مغرب را بیدار کرد که مردم مصر نیز با کپی برداری از ملی شدن صنعت نفت ایران ، کانال سوئز را ملی کردند.
شاید لازم به تذکر باشد که مغرب در گذشته های خیلی دور کارتاژ نامیده میشد که هنوز شهرک کوچکی به همین نام در تونس با قیست و مدتها روسها آنجا را در تصرف داشتند . در قرن هشتم میلادی اعراب کارتاژ را فتح نمودند و دین اسلام را در آنجا ترویج دادند . اما مغرب در سال 1881 تحت الحمایه دولت فرانسه قرار گرفت و همانطور که گفته شد در جریان ملی شدن صنعت نفت و شکست و اخراج انگلیس ها در ایران، بورقبیه و بن بلا هم قبول کردند که حق گرفتنی است و ملت مغرب را برای نجات از زیر یوغ استعمار هدایت و موفق به نجات مغرب شدند.

اما ملت تازه به استقلال رسیده تونس نیز دچار کودتایی شدند زین العابدین علی که یکی از ژنرال های قسم خورده به حبیب بورقبیه رئیس جمهور مورد علاقه مردم بود علیه بورقیبه کودتایی نمود و بورقیبه را در دهی تبعید کرد و خود زمام امور را بدست گرفت . او با ملت تونس کرد آنچه نتیجه اش را دید. زین العابدین و همسر او خانم لیلا طرابلسی همراه خویشان خود زندگی اشرافی فامیلی در تونس ترتیب داده بود. برادر او نیز بیوه یاسر عرفات زندگانی شاهانه ای ترتیب داده بود . پس از فرار زین العابدین بعضی از این خویشان دربار لیلی توانستند از تونس بگریزند. جالب اینکه شنیده شد که تمام اطرافيان حسنی مبارک هم این شیوه را پسندیده اند یعنی فرار را بهتر از قرار دیدند بخصوص پس از اعینکه مبارک از ملت خواست که به او فرصت دهند تا سپتامبر به ریاست جمهوری خود ادامه دهد؟