کمک مالی چین به اروپا

درخواست کمک مالی از چین برای نجات یورو و جامعه اروپا
رضا تقی زاده (تحلیلگر سیاسی)
به منظور تأمین سه تریلیون یورو کمک مالی مورد نیاز جهت تثبیت وضعیت شکننده پول واحد اروپا، و همچنین پیشگیری از سقوط کامل اقتصادی یونان، ادامه کمک مالی به ایرلند جنونی، پیشگیری از ورشکستگی مالی ایتالیا، و تسهیل پرداخت‌ها و تعهدات مالی اسپانیا و پرتقال، رهبران اروپایی بعد از پایان اجلاس اضطراری سران در بروکسل و دست یافتن به توافق کلی در این زمینه، از چین به منظور مشارکت در کمک مالی به جامعه دعوت به عمل آوردند.
علاوه بر چین، دو کشور آلمان و فرانسه، بانک جهانی، بانک‌های خصوصی، و تعدادی از دیگر کشور‌های اروپایی، مانند بریتانیا نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم در تأمین این اعتبار نجومی مشارکت خواهند داشت.
آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در ابتدای اجلاس سران ۱۷ کشور عضو پول واحد اروپایی اخطار کرد که در صورت سقوط یورو، صلح و امنیت اروپا در ۵۰ سال آینده در خطر قرار خواهد گرفت.
در پایان اجلاس اضطراری، نیکولا سرکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه با اشاره به توافق به عمل آمده در گردهمایی بروکسل یاد آور شد: «اجلاس سران به ما فرصت داد به یک توافق در اندازه‌های جهانی، و یک پاسخ جاه‌طلبانه، مشترک و معتبر برای مقابله با بحرانی که منطقه یورو را در برگرفته، دست پیدا کنیم.»
سر فصل‌های توافق
بر اساس یکی از سه توافق کلی به دست آمده، بانک‌های خصوصی که به دولت یونان وام داده‌اند، ۵۰ در صد از مطالبات خود را ندیده می‌گیرند. در نتیجه، میزان بدهکاری دولت یونان به نسبت تولید نا‌خالص ملی آن کشور، به ۱۲۰ در صد کاهش خواهد یافت. در غیر این صورت، بدهکاری دولت یونان نسبت به میزان تولید نا‌خالص ملی آن کشور به ۱۸۰ در صد خواهد رسید.
بر اساس توافق دوم، میزان کمک پیش‌بینی شده به کشور‌های بحران‌زده عضو یورو، از ۴۴۰ میلیارد یورو که پیشتر برای سال جاری در نظر گرفته شده بود، به یک تریلیون یورو افزایش می‌یابد.
ر اساس سومین توافق به عمل آمده بانک‌های اروپایی، علاوه بر تعهدات قبلی برای کمک به کشور‌های بحران‌زده مانند یونان و ایتالیا، تا ماه ژوئن سال آینده، ۱۰۶ میلیارد یورو سرمایه اضافی در نظر خواهند گفت.
شکاف در جامعه
اتحادیه اروپا دارای ۲۷ عضو است. ۱۷ کشور به عضویت منطقه پول مشترک درآمده و مقررات پولی و بانکی خود را یکسان ساخته‌اند. ۱۰ کشور اروپایی مانند بریتانیا، سوئد و لهستان، ضمن داشتن عضویت در اتحادیه، از قبول یورو به عنوان پول ملی خودداری ورزیده‌اند.
یکی از پیشنهادات مطرح شده در اجلاس اضطراری اخیر ایجاد یک گروه مستقل و رئیس جداگانه برای آن بود. خانم مرکل در این مورد اظهار داشت که خطر تقسیم جامعه اروپا به دو گروه جدی است. جورج آزبورن وزیر خزانه‌داری بریتانیا نیز که دولت او در داخل از سوی مخالفان پیوستن به پول اروپایی تحت فشار شدید قرار دارد، یا آور شد که در صورت تقسیم اتحادیه، بریتانیا ممکن است به شهروند درجه دوم آن تبدیل شود.
سرکوزی که از میزان همکاری محدود بریتانیا در نجات مالی یورو ناراضی است، همزمان با به رأی گذاشتن طرح برگزاری رفراندوم برای پیوستن بریتانیا به پول اروپایی در پارلمان آن کشور با لحنی پرخاش‌جویانه خطاب به نخست‌وزیر بریتانیا اظهار داشت: «ما از انتقادات شما و اینکه بگویید ما چه باید بکنیم حالمان به هم می‌خورد. شما از یک سو می‌گویید از یورو تنفر دارید و از سوی دیگر با حضور خود می‌خواهید در کار ما دخالت کنید.»
تشنج‌های عصبی
برخورد‌های عصبی در طول اجلاس سران در تاریخ تشکیل اتحادیه بی‌سابقه بود. رئیس‌جمهور فرانسه با انتقاد از یونان اظهار داشت که از پذیرفتن یونان به عضویت پول اروپایی از ابتدا اشتباه بود.
سرکوزی در طول اجلاس بروکسل، با برلوسکونی نخست‌وزیر ایتالیا نیز درگیر شد. یکی از این مبادلات تند به وضعیت متزلزل دولت برلوسکونی و احتمال کوتاه شدن زمان حضور او در دولت مربوط ارتباط داشت. خانم مرکل نیز در پاسخ به سؤالی پیرامون عذرخواهی وی از نخست‌وزیر ایتالیا با تندی اظهار داشت که موردی برای پوزش‌خواهی پیش نیامده است.
جورج پاپاندرئو، نخست وزیر سوسیالیست یونان که دولت و کشور او در مرکز این بحران قرار داشته، اعتراف کرد که در طول اجلاس و به دلیل فشار‌های فزاینده روحی، یکی از مشاوران او دچار حمله قلبی شده و مشاور دیگری به دلیل تشنج عصبی راهی بیمارستان.
در پایان اجلاس، پاپاندرئو اظهار داشت: «ما موفق شدیم از یک خطر کشنده پرهیز کنیم.»
نقش چین
اگر چه توافق به دست آمده در پایان اجلاس بروکسل نه قطعی تلقی می‌شد، نه به عنوان پایان یافتن مشکل؛ در هر حال به دلیل پرهیز از فرو پاشی یورو، موجب شد که بورس‌های اوراق بهادار در سراسر جهان از رونق موقت برخوردار شود.
یکی از منابع تأمین کمک نجومی برای نجات یورو و تأمین تعهدات مالی پیش‌بینی شده که تا سه تریلیون یورو خواهد رسید کشور چین است که به دلیل داشتن ذخایر مالی ناشی از سرانه مثبت صادرات قادر است از اروپا حمایت مالی به عمل آورد.
نکته شگفت‌انگیز در تحول وضعیت اقتصادی چین بخصوص طی ۲۰ سال گذشته، در تفاوت نگاه اروپا به این کشور است. نگرانی عمده اروپا تا ۲۰ سال پیش، سرازیر شدن میلیون‌ها کارگر بیکار و گرسنه چینی به خارج از آن کشور و در خطر قرار دادن امنیت ملی اروپا و هم پیما نان آن بود
۲۰ سال بعد، آنگلا مرکل، رهبر قدرتمند‌ترین کشور اروپا، در یک اجلاس رسمی سران، از هم پاشیدن یورو را، به جای گرسنگان چینی، بزرگ‌ترین خطر امنیتی اروپا در ۵۰ سال آینده معرفی کرده و همزمان برای نجات اروپا، پول مشترک آن، و در نهایت حفظ امنیت اتحادیه، دست کمک به سوی چین دراز می‌کند.
در واکنشی مثبت به تقاضای کمک مالی از سوی اروپا، و در یک نگاه راهبردی برای حفظ بازار اروپایی کالاهای صادراتی خود، رهبران چین کمک مالی برای نجات اروپا را موکول به مشارکت همزمان دو کشور هند و برزیل ساختند.
هند تا ۱۰ سال پیش در ردیف کشور‌های فقیر عقب‌مانده و نیازمند کمک مالی قرار داشت و برزیل، بیش و کم در‌‌ همان زمان، با رنج بردن از تورم چند صد در صدی، یکی از بیمار‌ترین اقتصاد‌ها را در جمع کشور‌های در حال توسعه صاحب بود.